Όχι είναι μύθος. Συχνά οι γονείς θεωρούν ότι αν τα παιδιά τους δεν ξέρουν τους αριθμούς, δεν θα μπορέσουν να πουν στο γιατρό τι βλέπουν.

Από τη γέννησή του κάθε παιδί μαθαίνει να βλέπει όπως μαθαίνει να μιλάει και να περπατάει. Η όραση δεν είναι κάτι δεδομένο, αλλά αναπτύσσεται μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής. Η περίοδος που ένα παιδί μαθαίνει να βλέπει, αρχίζει με την γέννηση του και ολοκληρώνεται στο 8ο με 10ο έτος της ζωής του. Αυτό σημαίνει ότι ένα πρόβλημα στο οπτικό σύστημα μπορεί να έχει μία μόνιμη και καθοριστική επίδραση στην όραση ενός παιδιού.

Ο προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος των παιδιών έχει τεράστια αξία γιατί θα αναγνωρίσει παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να έχουν σαν συνέπεια δια βίου προβλήματα όρασης και σπανιότερα καταστάσεις που απειλούν ακόμη και την ζωή του παιδιού (κακοήθεις όγκοι του οφθαλμου όπως το ρετινοβλάστωμα).

Ποτέ δεν είναι νωρίς για ένα παιδί να εξεταστεί οφθαλμολογικά. Ακόμα και ένα νεογέννητο είναι δυνατό να εξεταστεί από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο. Σε αντίθεση με την γενική πεποίθηση, η οφθαλμολογική εξέταση δεν απαιτεί την συνεργασία του παιδιού ή την ικανότητα του να διαβάσει γράμματα ή αριθμούς.

Ο προληπτικός έλεγχος των ματιών των παιδιών επιβάλλεται διότι:
• Τα προβλήματα όρασης συχνά δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά από τους γονείς.
• Τα περισσότερα παιδιά δεν μπορούν να αναφέρουν πρόβλημα με την όραση τους, εκτός αν αυτό συμβεί ξαφνικά.
• Τα προβλήματα όρασης δεν συνοδεύονται από πόνο ή άλλα συμπτώματα.
• Η μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση έχουν σαν αποτέλεσμα την απώλεια της όρασης.
• Η έγκαιρη θεραπεία δίνει στα παιδιά μεγαλύτερες πιθανότητες για να έχουν καλή όραση σαν ενήλικες.

Η φιλοσοφία στην οποία στηρίζεται η παιδοφθαλμολογική εξέταση είναι ότι πρέπει να γίνει γρήγορα και ταυτόχρονα προσεκτικά, καθώς ο χρόνος που τα παιδιά θα είναι συνεργάσιμα συνήθως δεν είναι πολύς. Η τεχνολογία μας επιτρέπει να εξετάσουμε το παιδί ενώ κάθεται στα πόδια ενός από τους γονείς, χωρίς να χρειαστεί να μείνει ακίνητο ή να προσαρμοστεί σε κάποιο μηχάνημα σε θέση που γι’ αυτό είναι άβολη ή το τρομάζει. Η σύγχρονη μέθοδος της βιντεοσκιασκοπίας για παράδειγμα έχει κάνει την οφθαλμολογική εξέταση μία πολύ ευχάριστη εμπειρία για τα παιδιά και τους γονείς.

Ο οφθαλμολογικός έλεγχος συστήνεται να γίνεται στις ακόλουθες ηλικίες:
• Αμέσως μετά την γέννηση (συνήθως γίνεται στο μαιευτήριο)
• Σε ηλικία 6 - 12 μηνών
• Σε ηλικία 3 - 3½ ετών όταν το παιδί μπορεί να μιλήσει ευχερώς
• Σε ηλικία 5 ετών
• Με την έναρξη της σχολικής ηλικίας μία φορά κάθε 1-2 έτη αναλόγως των ευρημάτων.